اثر تنش خشکی و کاربرد جداگانه و تلفیقی کود گاوی و اوره بر خصوصیات کمی و کیفی گل راعی (hypericum perforatum l)

گیاه گل راعی مهم¬ترین گونه جنس hypericum می¬باشد و به دلیل تاثیر مثبت و شناخته شده¬ای که در درمان افسردگی دارد، یکی از مهمترین گیاهان دارویی در سطح جهان به شمار می¬رود. به منظور بررسی اثر تنش خشکی و کاربرد جداگانه و تلفیقی کود گاوی و اوره بر خصوصیات کمی و کیفی گل راعی (hypericum perforatum)، آزمایشی به صورت کرت¬های خرده شده در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد انجام گرفت. فاکتور اصلی سطوح مختلف تیمار تنش خشکی شامل سه سطح شاهد (70 میلی¬متر تبخیر)، تنش ملایم (100 میلی¬متر تبخیر) و تنش شدید (130 میلی¬متر تبخیر) با استفاده از تشتک تبخیر کلاس a و تیمار مصرف انواع کود به¬عنوان فاکتور فرعی در پنج سطح شامل (100% کود شیمیایی)، (75% کود شیمیایی با 25% کود دامی)، (50% کود شیمیایی با 50% کود دامی)، ( 25% کود شیمیایی با 75% کود دامی) و (100% کود دامی) در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که سطوح مختلف تنش خشکی و تیمارهای کودی بر ارتفاع بوته، عملکرد سرشاخه گلدار، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت سرشاخه گلدار، محتوای آب نسبی برگ، کلروفیل a و b، کاروتنوئید و میزان و عملکرد هیپریسین اثر معنی داری داشتند. همچنین اثرات متقابل این دو فاکتور بر تمام صفات به غیر از عملکرد سرشاخه گلدار و شاخص برداشت سرشاخه گلدار معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که تنش خشکی به طور معنی ¬داری باعث کاهش صفات کمی و کیفی گل راعی شامل ارتفاع بوته، عملکرد سرشاخه گلدار، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت سرشاخه گلدار، محتوای آب نسبی برگ، کلروفیل a و b، کاروتنوئید و میزان و عملکرد هیپریسین گردید. برای اکثر صفات مورد مطالعه، بیشترین مقدار متعلق به تیمار 100% کود اوره و کمترین آن به تیمار 100% کود گاوی اختصاص داشت. کمترین شاخص برداشت سرشاخه گلدار و عملکرد سرشاخه گلدار مربوط به تنش خشکی شدید و بیشترین میزان مربوط به تیمار50% کود اوره با 50% کود گاوی بود. مقایسه میانگین اثرات متقابل نشان داد که برای اکثر صفات کمترین مقدار در تیمار شدت تنش خشکی شدید همراه با استفاده از 100% کود گاوی مشاهده شد. میزان عملکرد هیپریسین، به عنوان مهمترین شاخص، در تیمار بدون تنش خشکی (شاهد) با کاربرد تلفیقی 50% کود اوره با 50% کود گاوی بیشترین و در تیمار تنش خشکی شدید با کاربرد تلفیقی 75% کود گاوی با 25% کود اوره و 100% کود گاوی کمترین بود. بنابراین استفاده از کاربرد تلفیقی کود اوره با کود گاوی در خاک نه تنها تدارک عناصر غذایی مورد نیاز گیاه را افزایش داده، بلکه با بهبود شرایط فیزیکی و فرآیندهای حیاتی خاک، ضمن ایجاد یک محیط مناسب برای رشد ریشه، موجبات کاهش اثرات منفی تنش خشکی و بهبود پارامترهای کمی و کیفی گل راعی را نیز فراهم کرده است.